Jak powiedzieć po angielsku Padał deszcz…? It was raining…? It rained…? A może It’s been raining…? No tak, sprawa nie jest łatwa, ponieważ w języku angielskim mamy kilka czasów przeszłych. Z punktu widzenia gramatycznego wszystkie powyższe konstrukcje są poprawne. To, której z nich użyjemy, zależeć będzie od kontekstu, czyli od konkretnej sytuacji.
Pozwólcie, że wytłumaczę Wam kilka zasad związanych z angielskimi czasami. Nie będę jednak opisywać w punktach, kiedy dany czas stosujemy, a objaśnię wszystko na przykładach. Gotowi? No to zaczynamy!
Wczoraj padał deszcz.
Jeśli zdanie Padał deszcz. umieścimy w zamkniętej przeszłości, tzn. określimy, kiedy to zdarzenie miało miejsce, np. wczoraj, przedwczoraj, w zeszły weekend, to w języku angielskim najbardziej naturalne będzie użycie czasu Past Simple:
It rained yesterday.
Określenie czasu (kiedy?) oraz stwierdzenie prostego przeszłego faktu… – nie miejcie żadnych wątpliwości, Past Simple pasuje tu idealnie!
Jednak wielu Polaków odruchowo zdanie to przetłumaczyłoby za pomocą czasu Past Continuous:
It was raining yesterday.
Wynika to stąd, że w języku polskim wyrażenie padał deszcz ma formę niedokonaną, ciągłą – i właśnie z taką formą kojarzy nam się czas Past Continuous. Rzeczywiście, czas ten wyraża czynność niedokonaną, ale zazwyczaj muszą być spełnione dodatkowe warunki, by go zastosować. (O tym za chwilę.)
A więc, czy zdanie It was raining yesterday. jest błędne? Nie, w tym przypadku obydwie konstrukcje są poprawne, choć są między nimi niewielkie różnice w znaczeniu:
It rained yesterday. – to zwykłe stwierdzenie faktu, mówimy o czynności / zjawisku zakończonym;
It was raining yesterday. – skupiamy się na trwaniu danej czynności / danego zjawiska w czasie, podkreślamy ciągłość.
Warto zauważyć, że w języku polskim bardzo często używamy form niedokonanych, np.:
– Co robiłaś wczoraj? Czytałam książkę.
– Czym zajmowałeś się w poprzedniej pracy? Naprawiałem samochody.
– Gdzie mieszkałeś, jak byłeś dzieckiem? Mieszkałem na wsi.
W języku angielskim nie ma tu tak naprawdę żadnych przesłanek do tego, by użyć czasu Past Continuous. Dla Anglików są to zwykłe przeszłe fakty, do wyrażania których służy czas Past Simple:
– What did you do yesterday? I read a book.
– What did you do in your last job? I repaired cars.
– Where did you live when you were a child? I lived in a village.
Wniosek jest następujący: To, że jakiś czasownik używany jest w języku polskim w formie niedokonanej, nie oznacza, że automatycznie przetłumaczymy go na język angielski za pomocą czasu Past Continuous. W większości przypadków użyjemy czasu Past Simple.
Zatem, kiedy stosujemy Past Continuous?
Gdy wyszłam z pracy, padał deszcz.
W tym zdaniu mamy dwie czynności. Pierwsza wyszłam z pracy to czynność jednorazowa i dokonana, druga padał deszcz – to czynność ciągła, niedokonana, ukazana w momencie trwania, tzn. zaczęło padać wcześniej, zanim wyszłam z pracy i padało jeszcze przez jakiś czas, po tym jak wyszłam. To typowa brytyjska pogoda… tzn. chciałam powiedzieć, typowa sytuacja, w której użyjemy czasu Past Continuous:
When I got off work, it was raining.
Regułka jest taka: Past Continuous stosujemy do opisywania czynności ciągłej, niedokonanej, która trwa w momencie, gdy następuje inna czynność – krótka, dokonana, jednorazowa (wyrażona w Past Simple):
I was reading a book when suddenly I heard a strange noise.
I was repairing the car when she came.
I was having a bath when the phone rang.
Czasu tego używamy również, gdy chcemy powiedzieć, że w danym momencie w przeszłości byliśmy w trakcie robienia czegoś:
Yesterday at 5pm I was having dinner. – Wczoraj o godzinie piątej jadłem obiad. Innymi słowy, byłem w trakcie jedzenia. Zacząłem przed piątą, o piątej jeszcze jadłem, po piątej skończyłem.
At this time yesterday I was playing football with my friends.
At 3 o’clock I was having a business meeting.
Ostatnia sytuacja, w której Past Continuous jest stosowany, to opis tła:
The weather was terrible that day. It was raining and the wind was blowing.
Często opis tła jest rodzajem wprowadzenia do jakiś kolejnych wydarzeń. Nasz rozmówca oczekuje, że za chwilę stanie się coś ważnego lub zaskakującego i czeka na dalszy rozwój akcji.
Właściwie, użycie czasu Past Continuous ogranicza się do tych trzech przypadków. Ukazuje on daną czynność w momencie trwania, czynność ta może zostać przerwana jakąś inną krótką czynnością (w Past Simple) lub może stanowić tło dla dalszych wydarzeń.
Zanim przejdziemy dalej, dodam jeszcze, że do opowiadania o zdarzeniach następujących po sobie (jedno po drugim) używamy czasu Past Simple. Porównajmy poniższe zdania:
When Danny arrived, we had dinner. – Kiedy Danny przyjechał, zjedliśmy obiad. To znaczy, najpierw przyjechał, a potem zasiedliśmy do stołu i zaczęliśmy jeść.
When Danny arrived, we were having dinner. – Kiedy Danny przyjechał, jedliśmy obiad. To znaczy, gdy przyjechał, my już byliśmy w trakcie jedzenia.
Natomiast, gdy mamy dwie czynności odbywające się jednocześnie, możemy użyć zarówno Past Simple jak i Past Continuous:
I listened to music while I cooked dinner.
I was listening to music while I was cooking dinner.
Jest mokro na dworze i wszędzie są kałuże. Padał deszcz.
Skoro na zewnątrz jest mokro, to jest oczywiste, że padał deszcz. W tej chwili nie pada, ale nadal widzimy skutki tego nieprzyjemnego zjawiska meteorologicznego. Ta sytuacja skłania nas do wzięcia przykładu z Anglików i założenia gumiaków (czyli wellington boots, w skrócie wellies) oraz do zastosowania czasu Present Perfect Continuous. A zatem, powyższe zdanie przetłumaczymy następująco:
It’s wet outside and there are puddles everywhere. It has been raining.
It has been raining. – to czas Present Perfect Continuous. Służy on m.in. do mówienia o czynnościach ciągłych, które niedawno się skończyły, ale których skutki są nadal widoczne.
The boy’s clothes are all wet and dirty. He has been jumping in muddy puddles.
I’m out of breath because I have been running.
I’m tired. I have been working in the garden all day.
Czasu tego używamy jeszcze w jednym przypadku, a mianowicie, kiedy chcemy powiedzieć jak długo jakąś czynność wykonujemy lub jak długo coś trwa:
I have been living in the UK for five years.
I have been working for this company since 2014.
It has been raining for two hours now.
W języku polskim zdania te powiemy w czasie teraźniejszym (czyli: Mieszkam w Anglii od pięciu lat.) W języku angielskim nie możemy powiedzieć: I live in the UK for five years, ponieważ określamy jak długo w tymże kraju mieszkamy. I to niestety pociąga za sobą konieczność zmiany czasu. Natomiast, gdybyśmy powiedzieli tylko I live in the UK – to jest to jak najbardziej poprawne. Po prostu stwierdzamy fakt, że mieszkamy w Anglii.
Na koniec krótkie wyjaśnienie co do przyimków since i for występujących w powyższych przykładach. Obydwa znaczą od (jakiegoś czasu). Since używamy, gdy podajemy konkretną datę (jakiś dzień, miesiąc lub rok) np. od wtorku, od czerwca, od 2012 roku; for używamy, gdy podajemy okres czasu, np. od tygodnia, od dwóch miesięcy, od pięciu lat.
I to by było na tyle 🙂
Jeśli artykuł Ci się spodobał, zapraszam do polubienia mnie na Facebooku 🙂
Kliknij tutaj: Klaudia Bloguje
